Natuurmonument De Beer

De noordoostelijke hoek [A] [B] [C] Het zuidelijke binnenduingebied

[9.] Het (eerste) Jacob Bakkerbos rond de Stortpolder (10; zie hieronder)) was een beetje saai, met veel esdoorns, essen, populieren, wilgen, berken en meidoorns, en met een rijke ondergroei die wees op kleigrond. Maar er waren ook zandige stukken met veel Jacobskruiskruid. In de jaren vijftig was alles even jong. De bospaden dienden alleen om snel naar het zuidwesten te komen. Langs de noordrand van het bos lag een hoge bult die een mooi uitzicht bood op het rietveld (— 6) met daarachter de zanddijk (— 3) vol bloeiende vlier.
— Meer hierover met foto's.

[10.] De Stortpolder bestond uit de Hoge Storten en de Lage Storten. Ze vonden hun oorsprong in de tijd van de aanleg van de Nieuwe Waterweg. Een deel van de grond die vrijkwam bij de doorgraving, werd hier opgeslagen. Ook de grond die bij latere verdiepingen of uitbagerringen van de Nieuwe Waterweg moest worden afgevoerd, kwam hier terecht.
— Meer hierover met foto's.

[11.] Het Breed. Dat was in feite een grote hooiweide (geworden) die pas laat in het seizoen werd gemaaid. Het vormde een belangwekkend onderdeel van De Beer, maar had niets met het duingebied te maken. Het was zo vlak, dat het vroeger een intergetijdengebied geweest moet zijn. Het lag aan de noordkant van het voor de oorlog nog aanwezige, reusachtige riet- en zeebiesveld De Vogelplaat, die is omgevormd tot de Pan- of Krimpolder (— 20).

Die Vogelplaat waterde met zijn getijdenkreken af naar het zuiden, naar de Brielse Maas. Over de afwatering van Het Breed geeft de topografische kaart van 1912 geen duidelijkheid, maar het terrein zelf wel: middenin lag nog een duidelijk restant van een kronkelende getijdenkreek. Die was volgegroeid met riet, zeebies en zeeaster en vormde het mooiste onderdeel van de weide. Op de luchtfoto uit 1938 is te zien, dat de kreek naar het zuidwesten uitliep op een oude versie van het Groene Strand van de toenmalige Beer, welke toen reeds helemaal door duinen was omgeven. De getijdenvlakte van Het Breed had vroeger kennelijk haar eigen verbinding met de zee gehad, los van De Vogelplaat.

Langs de oostrand lagen, opmerkelijk genoeg, rechte rijen kleine ronde plasjes vol zeggen, riet en zeebies. Het leken me bomtrechters toe, maar het zullen waarschijnlijk de achtergelaten kuilen zijn van tot ontploffing gebrachte rijen landmijnen (zie elders in dit boek). Ook aan de zuidwestkant van Het Breed en nog verder naar het zuidwesten toe in het duinterrein lagen veel van zulke plasjes in rijen of patronen.
— Meer hierover met foto's.

[12.] Aan de oostzijde van Het Breed en van de Stortpolder lag een vreemd soort duinterrein met zand- en helmduinen en vol bosschages, oude bunkers en andere gebouwen. Hier moet in de oorlog heel veel zijn veranderd. Het gebied was niet te vergelijken met de situatie van voor de oorlog: op de topografische kaart van 1938 was hier overal hei aangegeven, alsof het ging om oude ontkalkte binnenduinen.
— Meer hierover met foto's.

[13.] Langs de westzijde van Het Breed lag een heel wat interessanter duinterrein. Het bestond uit een reeks van minstens zes smalle zandrichels, dwars op de gemiddelde zuidwestenwind gelegen, met daartussen lage duinvalleitjes. De duinrepen waren dicht begroeid met vooral duindoorn maar ook liguster en vlier en dus niet echt als duin herkenbaar, de valleitjes waren vlak, stonden elke winter onder water en bevatten een prachtige bloemrijke vegetatie. Naar het oosten toe liepen de valleitjes vrij uit op de bloemrijkste rand van Het Breed. Op de topografische kaarten van 1912 en 1938 valt er niets over te ontdekken, maar op de luchtfoto van 1938 is het hele gebied al herkenbaar. De rij duinrichels stamde dus echt uit de tijd dat wind en water het landschap van De Beer nog in hoge mate bepaalden en was dus geheel door de natuur gevormd. — Meer hierover met foto's.

[14.] De demarcatielijn gaf aan tot waar de eerste fase van Europoort zich zou uitstrekken. Het begin van de aanleg van Europoort begon in het noorden, in het gebied van onder andere de opzichterswoning van Korfmaker. Daarna zou geleidelijk zuid- en oostwaarts worden gewerkt. Ten westen van de demarcatielijn werd aan het eind van de jaren vijftig, toen de aanleg van Europoort al; was begonnen, nog het tweede Jacob Bakkerbos aangelegd.
— Meer hierover met foto's.

 

De noordoostelijke hoek [A] [B] [C] Het zuidelijke binnenduingebied