Natuurmonument De Beer

Direct naar de dossiers

— Menselijke invloed, introductiepagina
— Natuur en landschap, introductiepagina

Precisering van het onderscheid

De scheiding tussen invloeden van menselijk handelen en de ontwikkeling van natuur en landschap is natuurlijk enigszins kunstmatig. Er is een, soms sterke, wisselwerking tussen deze twee; het een kan vaak niet los gezien worden van het ander. Om wille van de overzichtelijkheid wordt hier desondanks genoemd onderscheid gemaakt. Waar nodig worden dwarsverbanden gelegd. Ook zullen er onvermijdelijk enkele dubbelingen optreden.

De ontwikkelingen in het gebied onder invloed van menselijk handelen gaat over grote landschappelijke ingrepen zoals de aanleg van de Nieuwe Waterweg in de negentiende eeuw, de inpoldering van het Rietgors tijdens de Tweede Wereldoorlog en uiteraard de plannen voor de aanleg van Europoort en de gevolgen daarvan.

De ontwikkeling van natuur en landschap op De Beer is in de loop van de tijd bij vlagen indrukwekkend geweest. De invloed van menselijk handelen was daarbij soms onmiskenbaar. Een voorbeeld is de aanleg van de Zuiderdam bij de monding van de Nieuwe Waterweg. Dit leidde tot een forse groei van het strand van De Beer. Maar ook zonder menselijke invloed zou de natuur en het landschap van De Beer zijn veranderd, gewoon als gevolg van autonome, natuurlijke processen.

Indeling

Om wille van de overzichtelijkheid zal voor beide aspecten dezelfde tijdsindeling worden aangehouden:
– 1) 'de oudste tijden'. De periode vanaf het prille bengin van De Beer tot en met de aanleg van de Nieuwe Waterweg;
– 2) '1870 - 1940'. De tijd na de aanleg van de Nieuwe Waterweg tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog; De Beer komt als natuurgebied langzaam tot volle wasdom;
– 3) '1940 - 1945'. De jaren van de Tweede Wereldoorlog waarin veel verloren gaat;
– 4) '1945 -1955'. De tijd tot aan het moment dat de eerste plannen voor havenaanleg op Rozenburg ontstaan; de voorologse glorie wordt niet meer bereikt, maar het gebeid is voor Nederlandse begrippen nog steeds uitzondeluijk;
– 5) '1955 - 1964'. De periode waarin de plannen voor de aanleg van Europoort worden gemaakt en waarin die plannen ook worden uitgevoerd.
– 6) Na 1964. Tot slot is er nog een soort epiloog, 'De Beer revisited', waarin nog aanwezige relicten van De Beer worden besproken.