Natuurmonument De Beer

Voorwoord van Thijsse

Thijsse schrijft in het voorwoord: 'Hoe zal de wereld zijn over honderd jaar? Of laat ik het korter nemen, dan zie ik er ook nog wat van, laat ons zeggen twintig jaar. Er zal veel veranderen en snel, maar laat ons toch uit alle macht ervoor waken, dat er aan “De Beer” niets verandert wat de natuur zelve er gelieft te doen, want dat is op zichzelf ook al weer mooi en merkwaardig'. En ook: 'De Beer is een eerste-klas-landschap en De Beer kan behouden blijven want het is daar Kroondomein'. Dit was dus in 1930. De twintig jaar waarover Thijsse spreekt, zou hij niet meer meemaken. Hij overleed in janaurai 1945. En hoe het met dat Kroondomein zit, weten we maar al te goed.

Liefdevol, gedetailleerd en enthousiasmerend

De titel van het boek verwijst naar het bijzondere van De Beer: het is een vogeldorado. We kunnen nu slechts met verbazing kennis nemen van de inhoud van het boek. Lyrische beschrijvingen van een natuurgebied waar alles in superlatieven plaatsvond. In de bijlage van het boek staan ongeveer bijna 180 waargenomen vogelsoorten vermeld. En hier zitten heel wat bijzondere soorten bij. Het meest opmerkelijk is de aanwezigheid van de grootste kolonie van visdiefjes in West-Europa. Alles van De Beer komt in het boek van 248 pagina's aan de orde: de grote sterns, de visdieven, scholeksters en meeuwen, de Vlierenlaan, de plantengroei, de slikken aan de zuidkant.

Niets ontsnapt aan de aandacht van de jonge natuuronderzoekers. Liefdevol, gedetailleerd en enthousiasmerend wordt De Beer in al zijn facetten beschreven. Uit de soms minutieuze beschrijvingen van het gedrag van vogels kunnen we al iets herkennen van datgene waar Tinbergen later als etholoog zo beroemd om zou worden. Aardig detail is nog dat in 1930 Tinbergen in 1930 de naam 'Witgatplas' in een artikel gebruikte onder verwijzing naar het gebruik van deze naam in het boek. Deze - en de andere namen - werden vervolgens door anderen overgenomen en werden zo tot 'officiële' namen.

Het boek bevat foto's van de vier auteurs en daarnaast nog 25 tekeningen, waarschijnlijk van de hand van G.J. Palthe, die ook het omslagontwerp heeft gemaakt.

Merkwaardige foutjes

Het boek had een papieren omslag waarop als titel 'op het Vogeleiland.' (dus beginnend met een kleine letter en eindigend met en punt). Merkwaardig en mogelijk een foutje, want de officiële titel is 'Het Vogeleiland'. Verder is de naam van Frans Kooijmans liefst twee maal verhaspeld: op de titelpagina staat zijn naam vermeld als Kooimans en op de rug als Kooymans. Bij de foto's in het boek staat dan weer Kooimans. De officiële schrijfwijze was en is toch echt Kooijmans.

 

 

 

Dit boek kopen?

Het boek 'Het Vogeleiland' is weliswaar al 80 jaar oud, maar het is antiquarisch gemakkelijk te vinden. Voor 10 tot 15 euro is het nog wel te bemachtigen. Het gaat dan om de uitvoering zonder de papieren omslag. Exemplaren met de originele, papieren omslag zijn zeldzaam (maar hoeven niet noodzakelijkerwijs meer te kosten, zo leerden wij dankzij Frans Beekman).