Natuurmonument De Beer

De eerste bewaker van De Beer

Simon de Jager, soms ook Symon of Siem genoemd, was een echte Texelaar, geboren in Den Hoorn. Hij was getrouwd met Katrien Eelman. Siem de Jager was een van de twee eerste bewakers van De Beer. Uit de annalen van de Nederlandsche Vereeniging tot Bescherming van Vogels blijkt dat De Jager, samen met H. Strating uit Hoek van Holland, al in 1921 door deze vereniging als bezoldigd bewaker op De Beer werd aangesteld. De Jager verbleef tijdens het broedseizoen, dat is zo'n drie maanden per jaar, op De Beer. De vereniging had in het noorden van De Beer, niet ver van de aanlegsteiger, een klein huisje voor de bewaker. De rest van het jaar woonde de familie De Jager op Texel.

In de jaren twintig en de eerste helft van de jaren dertig - dus nog ver vóór het ontstaan van de Stichting Natuurmonument De Beer – was De Jager het gezicht van De Beer. Strijbos sprak in zijn boek Waar de stilte spreekt in lovende bewoordingen over De Jager: '… dank zij de secure en doelmatige bewaking kunnen we nu zeggen, dat er op de Beer geen enkel broedsel meer door eierraperij verloren gaat'.

Ook in dienst van de stichting

Bij het ontstaan van de Stichting Natuurmonument De Beer in 1935 was de Jager door zijn jarenlange ervaring de eerste keus om als opzichter bij de stichting in dienst te treden. Bezoekers omschreven De Jager als een uitmuntend vogelkenner. Hij werd vaak gezien met een donkerblauwe trui en een alpinopetje en hij was streng. De Jager nam zijn werk voor de stichting dan ook zeer serieus. In zijn eerste rapporten gaf De Jager zo ongeveer per dag verslag van de gebeurtenissen op De Beer. Zo is bij 25 april 1936 te lezen: 'Dezen dag de eerste koekoek gehoord en gezien. De Nachtegalen zingen reeds twee dagen!' Op 12 mei 1936: 'De Grootesternkolonie is thans tot 250 nesten aangegroeid. Het is nog lang niet zeker, dat ik ze kan behouden, daar Storm-, Zilver- en Kokmeeuwen er geducht in huis houden.' En op 11 juli 1936: 'Dezen dag is koe no.110 wegens ziekte weggehaald.'

De Jager exit

De Jager bleek echter al snel bij het bestuur van de Stichting natuurmonument De Beer maar matig te bevallen. In oktober 1938 was De Jager voor de eerste van vele keren onderwerp van gesprek op een bestuursvergadering van de Stichting Natuurmonument De Beer. De klachten gingen over 'ontactvol optreden tegenover ambtenaren van politie en bezoekers', 'weigering om handenarbeid te verrichten', 'eigenmachtig optreden, door het aanneemen van arbeiders voor werk dat hij zelf moet verrichten'. Het was het begin van een jarenlang slepende kwestie, waarbij over en weer misverstanden de sfeer bepalen. Uiteindelijk vertrok De Jager, mede door de oorlogsomstandigheden, in januari 1942 noodgedwongen als bewaker van De Beer.

Hij 'gaat in goede harmonie heen', zo stelde het bestuur. Maar eigenlijk had men De Jager gewoon niet meer nodig en bovendien was zijn huis op De Beer gevorderd door de Duitse Wehrmacht. In zijn laatste weekrapport van de week 23 tot 30 november 1941 schreef De Jager zelf over de kwestie: 'Deze dag bezoek gehad van de rentmeester. Deze achtte het in belang van mij en mijn gezin vanwege het gevaar en ook naar aanleiding van hetgeen wij alhier de laatste jaren hebben meegemaakt naar Texel terug te keren. De rentmeester vertelde mij voorts dat hij voor mij aldaar een boerderijtje wilde huren en mij op dreef zou helpen. Ik heb er direct werk van gemaakt en aan mijn familie opdracht gegeven voor mij een huis te krijgen.' De Jager kreeg een financiële tegemoetkoming 'teneinde hem in staat te stellen een klein bedrijfje te stichten'. De Jager vertrok naar Texel waar hij een tijdelijk onderdak vond in een huisje dat Strijbos in Den Hoorn had. Later verhuisde de familie De Jager naar een woning aan de Herenstraat eveneens in Den Hoorn (het huis waarin nu het restaurant 'Het Kompas' is gevestigd).

Vergeten

De Stichting Natuurmonument De Beer zocht na de oorlog weer een bewaker, maar de naam van De Jager werd toen niet meer genoemd. De Jager begon na zijn terugkeer op Texel een bloembollenbedrijf. Hij overleed in 1962 in Den Hoorn. Simon de Jager ligt - samen met zijn vrouw Catharina Eelman - begraven op het kerkhof van de protestantse kerk van Den Hoorn. Op hetzelfde kerkhof ligt overigens ook Jan Drijver begraven.