Over het boek

De Rotterdammer Simon de Waard (1905-1986) is bekend geworden als fotograaf, cineast en beroepsreiziger. Met zijn dood was een eind gekomen aan een bijzonder leven en zijn dood markeerde ook in aantal opzichten een einde. Hij was al voor de Tweede Wereldoorlog begonnen met vogelfotografie en -films Hij had - naar de huidige maatstaven - de grote vogelrijkdom aan het eind van de jaren veertig in Nederland vastgelegd op foto en film. In de jaren vijftig en zestig verzette hij de bakens en voorzag in zijn levensonderhoud met vertoningen van films en dia's over Europese landen voor een groot publiek. Toen De Waard in 1986 overleed, was dit allemaal voorgoed verleden tijd.

Dit boek beschrijft het leven van De Waard waarin hij zich geleidelijk ontwikkelde van vogelman tot schrijver, filmer, fotograaf en begenadigd causeur. Daarna komt de periode aan bod dat De Waard zijn werkterrein had verbreed naar Europa, beroepsreiziger werd en lezingen met dia's en films gaf. Tot slot komt de ondergang van het vak van De Waard aan de orde.

Een van de bijlagen in het boek geeft een overzicht van het werk van De Waard op het gebied van film, fotografie en artikelen.

 

In OVT aandacht voor het boek

In de OVT-uitzending van 31 juli 2011 vond een kort gesprek over het boek plaats. Het boek stond toen op het punt om te verschijnen.

 

Over de merkwaardige achtergrond die leidde tot het boek

Op 11 februari 2005 brachten Gerard Ouweneel en ondergetekende een bezoek aan Henk de Wolde, een voormalige buurman van Simon de Waard. Gerard was na lang zoeken en telefoneren opnieuw met Henk in contact gekomen. Hij zou, zo ging het verhaal, nog een exemplaar van de film van Simon de Waard over het natuurmonument De Beer in zijn bezit hebben. Ik was destijds bezig met mijn onderzoek voor het boek over natuurmonument De Beer. Een onderzoek waarvan de kiem in 1983 werd gelegd met de aanschaf van de diafilm ‘Vogeleiland De Beer’ eveneens van Simon de Waard. In mijn onderzoek naar de geschiedenis van natuurmonument De Beer vormde Simon de Waard maar een zijdelings aspect. Niettemin was enige informatie van een man die Simon de Waard nog persoonlijk had gekend, mogelijk< een welkome aanvulling.

Op genoemde datum begaven wij ons naar het opgegeven adres in Rotterdam. Het bleek om een adres op de eerste verdieping te gaan, boven een garage. De garage werd bevolkt door een Mercedes en onderdelen van hetzelfde automerk; naar bleek een liefhebberij van De Wolde. We troffen echter niet alleen Henk de Wolde aan, maar ook nog een andere man. Dit was Peter Bulthuis, een straf rokende heer op leeftijd, die tot onze verrassing een andere, voormalige buurman van De Waard was. Onze verbazing steeg ten top, toen De Wolde bijna achteloos opmerkte: ‘Hier staat het materiaal van Siem’. Met Siem doelde hij op Simon de Waard. Daarbij maakte hij een vaag gebaar naar een tafel waarop vele blikken lagen, waarop zich ook nog een stapel boekjes bevond en waaronder vele dozen. Gerard heeft deze historische dag op zijn kenmerkende wijze diverse malen beschreven.

Wat begonnen was als de invulling van een detail, bleek al tijdens het bezoek veel meer dan dat. Ook de verhalen over Simon de Waard (en zijn vrouw) die over tafel gingen, wekten nieuwsgierigheid naar meer. Wat volgde was een lange en soms moeizame speurtocht naar fragmenten van leven en werk van Simon de Waard. Dit boekje is het resultaat van de inspanningen.

De bovenstaande tekst is een deel uit het voorwoord in het boek

Zonder hulp vaart niemand wel

Tijdens het onderzoek naar Simon de Waard heb ik van diverse kanten waardevolle suggesties en hulp gekregen, onder andere van Frans Beekman, Petra Bloemendaal, Rien Bulten van het Onderwijsmuseum in Rotterdam, René van Hees van de Heimans en Thijsse Stichting, Elisabeth MacLean, Cornelis Lievaert, Pim Smeijer, Kurt Tauber, ‘filmman’ Jos Verbeek, Ruud Vlek, Martien Roos en Ben van der Velden. Dank ben ik ook verschuldigd aan Loes van Harrevelt van het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam en Ester de Bruin van het Museum Volkenkunde in Leiden. Zij gaven mij toegang tot niet geïnventariseerd materiaal van De Waard. In het bijzonder wil ik Gerard Ouweneel en Peter Bulthuis noemen die mij enthousiast maakten voor het ‘onderwerp’ Simon de Waard. En dan tot slot: zonder de informatie en hulp van Hans de Waard was het niet gelukt.

Frans Beekman, Gerard Ouweneel en Hans de Waard becommentarieerden een conceptversie van de tekst. Zij deden ook een aantal waardevolle suggesties en leverden daarmee een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van de tekst.